МегаПредмет

ПОЗНАВАТЕЛЬНОЕ

Сила воли ведет к действию, а позитивные действия формируют позитивное отношение


Как определить диапазон голоса - ваш вокал


Игровые автоматы с быстрым выводом


Как цель узнает о ваших желаниях прежде, чем вы начнете действовать. Как компании прогнозируют привычки и манипулируют ими


Целительная привычка


Как самому избавиться от обидчивости


Противоречивые взгляды на качества, присущие мужчинам


Тренинг уверенности в себе


Вкуснейший "Салат из свеклы с чесноком"


Натюрморт и его изобразительные возможности


Применение, как принимать мумие? Мумие для волос, лица, при переломах, при кровотечении и т.д.


Как научиться брать на себя ответственность


Зачем нужны границы в отношениях с детьми?


Световозвращающие элементы на детской одежде


Как победить свой возраст? Восемь уникальных способов, которые помогут достичь долголетия


Как слышать голос Бога


Классификация ожирения по ИМТ (ВОЗ)


Глава 3. Завет мужчины с женщиной


Оси и плоскости тела человека


Оси и плоскости тела человека - Тело человека состоит из определенных топографических частей и участков, в которых расположены органы, мышцы, сосуды, нервы и т.д.


Отёска стен и прирубка косяков Отёска стен и прирубка косяков - Когда на доме не достаёт окон и дверей, красивое высокое крыльцо ещё только в воображении, приходится подниматься с улицы в дом по трапу.


Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) Дифференциальные уравнения второго порядка (модель рынка с прогнозируемыми ценами) - В простых моделях рынка спрос и предложение обычно полагают зависящими только от текущей цены на товар.

Сілекей-тас дерті (Сиалолитиазис) 8 страница





Іріңдікті кескеннен кейін бірінші күндері ол сарғыш, тұтқыр болады. Осы кезеңде остеомиелитке диагноз қояды. Секвестрді алғанша іріңнің ағуы тоқтамайды.

Жарақатты остеомиелиттің рентгендік көрінісі біртіндеп дамиды. 1-ші және 2-ші кезеңде рентгендік көріністе остеомиелиттің белгілері дамиды. Сүйек тініндегі рентгендік өзгерістер жарақаттан соң 2 аптадан кейін басталады. Сынық сызығы кеңіп, остеопороздағы пайда бола бастайды. 8— 12 күннен кейін жара жиегінде тегіс емес, мөлдір, деструкция ошақтары көрінеді. Осы кезде әр мөлшерде секвестрлер түзіле бастайды. Секвестрлер қосарланып келуі мүмкін. Олар фрагменттердің шеткі бөлімінде, не болмаса негізгі сынықтардың арасында жатқан ұсақ жарықшақтардан түзіледі. Секвестр толық бөлінген соң периосталды қабаттану пайда болады. Секвестр сүйектің тығыз аймағы ретінде көрінеді. Бірінші рентгендік көріністе фрагменттер арасындағы диастаздардың ұлғайғаны, орналасқан фрагменттердің анық контуры, төменгі жақ негізінің ұзына бойы периосталды қабаттануы көрінбесе қабыну процесінің болмағаны анықталады.

8—9 айларда фрагменттер аралығындағы саңылаулар сүйек тіндерімен толады. Егер остеомиелитті тоқтата алмаса сүйек тіні (1—4 см) ақауланады.

Жарақатты остеомиелиттің (төменгі жақтағы) клиника-рентгенологиялық тексерулердің негіздеріне сүйене отырып (орналасуға байланысты) мына топтарға ажыратады.

а) . Төменгі жақтағы альвеолды өсіндінің остеомиелиті.

б) . Төменгі жақ сүйегінің сыртқы жартысының остеомиелиті.

в) . Жақтың төменгі қырының остеомиелиті.

г) . Төменгі жақ сынықтарының шеткі бөліктерінің остеомиелиті.

Альвеолды өсіндінің жарақатты остеомиелиті. Альвеолярлы өсіндінің остеомиелитінің клиникалық ағымына — тіс ұяшығында қабыну процесінің басталып, жақ маңындағы сүйектерді қамтуы тән.

Бұл процесте ауыз қуысы шырышты қабығының ісінуі кіреберіс жерінде байқалады. Іріңді инфильтрат ауыз қуысының түбіне таралмайды. Егер остеомиелит процесі төменгі жақ бұрышына таман орналасса әртүрлі дәрежедегі жақтың қабыну белгілері білінеді. Науқастардың жалпы жағдайы орташа, дене қызуы 37,7—37,8 шамасында болады.

Себепкер тісті жұлып, қасықпен ұяшықты қырған кезде ұсақ секвестрлер мен грануляциялар шығады. Бұл топтағы науқастарда жақтың альвеолды жиегінің, сынықтың төменгі бөлігіндегі репоративті процестермен бірігіп қабынуы тән. Бүл кезде рентгендік және клиникалық көріністер сәйкес келмейді. Мүның себебі жулынған тіс үяшығындағы дамыған остеомиелит процесі сынық бойындағы сызықтан фрагменттердің бітісіп кетуіне кедергі келтірмейді. Рентгенологиялық өзгерістер тек сапалы рентгенограмма немесе томограмма жүргізілген кезде ғана анықталады. Олардың мөлшері онша үлкен емес және ұяшықтағы сүйек тінімен байланысты болып қалады. Сынық сызықтары тарылып қайта түзілген сүйек тінімен толығады.



Төменгі жақ негізінің ұзына бойында периосталды қабаттану байқалады.

Жақтың төменгі қырының жарақатты остеомиелиті. Сынықтарды оперативті емдегеннен кейін жиі дамиды. Науқастар жалпы жағдайының әлсірегенін, бетіндегі жұмсақ тіндерде қабыну процесінің басталғанын сезеді. Дене қызуы 37,3° шамасында болады және кешкілік, таңертең аздап өзгеріп отырады. Төменгі жақ қимылы бұзылады. Жақтың төменгі қырының осте-омиелитінде рентгенологиялық белгі-көп мөлшердегі кортикалды секвестрдің болуы. Ол остеопороз және сүйек тінінің ыдыраған бөлігінде орналасады. 7—10 күн шамасында секвестр маңындағы сүйек тінінің ыдырауы біртіндеп ұлғайып, басқа сүйек тіндерімен оқшауланады. Сынық сызығының жоғарғы жатқан бөлігі өз диаметрін өзгертпейді, фрагменттің контуры анық болып қалады.

Төменгі жақтың шеткі сынықтарының жарақатты остеомиелиті. Бұл түрінде остеомиелиттік жарақаттануы байқалады. Себебі сынық жиегінің барлық бетін қамтиды. Жұмсақ тіндердегі қабыну процестері мен анық ауыру сезімі байқалады. Дене қызуы көтеріліп, қанда өзгерістер болады.

Науқастарда үшкіл нервтің үшінші тармағының иннервациялау аймағында сезімталдық бұзылады.

Рентгендік көріністе сүйек тінінің резорбциясы байқалады. Сынықтың жиегі анық емес. Әртүрлі мөлшердегі секвестрлер сынық сызығының бойымен орналасады.

Созылмалы остеомиелиттің қзақ мерзімі нәтижесінде жақтың ақауы пайда болады. Гемограммада қан жағынан өзгерістер байқалмайды. Тек нейтрофилез, салыстырмалы және абсолютті моноцитоз, лимфопения байқалады. Егер жарақатты остеомиелит жақ маңындағы абсцесс немесе флегмонамен асқынса эритроциттердің тұну жылдамдығы артады және лейкоцитоз байқалады.

Жарақатты остеомиелитті емдеу. Бірінші емдік шара, іріңдерді ауыз ішінен немесе сыртынан тіліп шығару. Абсцестер ауыздың ішінен ашылады. Ол үшін міндетті түрде жұмсақ тіндерді 3 см сүйекке дейін кеседі. Жайылған қабыну процесінде 5—6 см сыртқы тілік жасалады, тіндер ажыратылып, төменгі жақтың тінін тексереді.

Ірің көбейсе қанат тәрізді бұлшықеттің ішкі жағынан тіліп ашып антибиотикті ерігінділермен жуады. Гипертониялық ерітіндіге суланған дәкемен орап, стерилді резина қблғаптың қиындысымен дренаж қояды. Бұл операциядан соң қабыну процесі азаяды.

Жарақатты остеомиелитті емдеген кезде негізгі қағида себепкер факторды жою. Егер ол фактор жақ сынығы дұрыс бекілмегенінен болса, шұғыл түрде төменгі жақ сынығын дұрыс бекітіп, бір мезгілде іріңдікті тіліп ашу қажет. Іріңнен тазарған соң консервативті ем тағайындалады. Антибиотикотерапия, сульфаниламидті препараттар, нитрофуран препараттары, витаминотерапия, жалпы жағдайды көтеретін, сезімталдықты жоятын ем.

Іріңді тіліп ашқанда — Микрофлора мен оның антибиотикке сезімталдығын анықтау үшін жұғынды (мазок) алған жөн. Микробиологиялық тексерулер қорытындысы 4 8 сағаттан соң белгілі болады. Сондықтан басында кең спектрлі антибиотиктер белгіленеді (тетрациклин 200000 Б 4 рет күніне немесе монолицин 2000 Б — 4 рет). Анализдер қорытынды алынған соң бағытталған антибиотерапия белгіленеді. Бұдан басқа сульфадемизин немесе күніне 4 реттен норсульфазол 1,0, фуразалидон 0,15 белгіленеді. Анти-бактериалды аралас ем 5—6 күн жүргізіледі, егер процесс тоқтамаса, қайтадан жарақаттан бөлінген сұйықты зерттейді. Антибиотикті өзгертеді. Кейбір авторлар антибиотикті қабыну ошағына салуды ұсынады.

Жарақатты остеомиелитті емдеу үшін Д. А. Энтин (1940) сынық аймағына 70% спирттегі 2% новокаин ерітіндісін енгізуді ұсынады. Мүндай инъекциядан кейін ауыру сезімі жойылады, жағымсыз сезімдер басылады. Спирт-новокаин ерітіндісі 2—3 күннен соң 5 рет енгізіледі (1,5—2 мл). Көп жағдайда спирт баяу созылмалы процестерде енгізіледі. А, В, С витаминдерін глюкоза ерітіндісімен бірге венаға жібереді. Сезімталдықты жою үшін ди-медрол, кальций хлориді белгіленеді.

Физиологиялық ем. УЖЖ немесе қысқа толқынды ем, операциядан соң белгіленеді. Жарақатты остеомиелитті емдегенде физиопроцедура керек. Р. Н. Михайлова мен Я. Г. Зайковский (1968) дәлелденген.

Созылмалы процестерде беттегі жұмсақ тіндердің инфильтраты тез сіңіп кетеді.

Төменгі жақтың альвеолярлы өсіндісінің жарақаты остеомиелитінде сынықтың тұсындағы себепкер тіс жұлынады да ұяшыққа кюретаж жүргізіледі. Осы кезде секвестрленген түбіраралық перде мен ұяның қабырғасы алынады. Ауыз қуысын фурациллин ерітіндісімен жуып шаяды.

Төменгі жақтың сынық жиегінің остеомиелитінде секвестрэктомия немесе остеотомия жүргізуге асықпау керек, өйткені ол ақаудың пайда болуына әкелуі мүмкін.

Жарақатты остеомиелиттің алдын алу шаралары: 1. Сүйек сынықтарын ерте және тиімді бекіту (жарақатты хирургиялық өңдегеннен кейін).

2. Сынық тұсындағы созылмалы процесс бар тістерді дер кезінде жұлу.

3. Сынықтың саңылауын антисептикалық ерітінділермен жуып шайғаннан соң ауыз қуысынан мұқият оқшаулау.

4. Сынықтағы микроциркуляцияны қалпына келтіру үшін ем жүргізу. (антикоагулянттар тағайындау: қанның реологиялық қасиетін жақсартатын ерітінділер енгізу).

5. Сүйек тініне сезімтал антибиотикті ерте пайдалану.

6. Жалпы жағдайын көтеретін ем, репаративті остеогенезді нығайту.

7. Ауыз қуысы тазалығын сақтау.

Жарақатты гайморит. Жарақатты гайморит — тек оқ тиген жарақаттың асқынуынан ғана емес, тұрмыстағы әртүрлі жағдайдың салдарынан бет қаңқасы сүйектерінің жарақаттануынан да, соның ішінде жоғарғы жақтың бет сүйек доғасының және ЛОР — мүшелердің жарақаттануынан дамиды. Бет қаңқасының жарақатынан басқа, бет сүйек доғасы сынған кезде де бет қаңқасы көп жағдайда төмен, ішке және артқа қарай кіріп кетеді (қозғалады). Осы кезде бет сүйек доғасы гаймор қуысына кіріп, оның сүйекті және шырышты қабықтарын жарақаттайды.

Егер қуысқа сүйек сынықтары түсетін болса – жарақаттары гайморит дамиды.

Жарақаттан соң алғашқы күндері жарақатты гаймориттің айқын клиинкалық белгілері болмайды, себебі бұл уақытта жақ сынығының клиинкалық көрінісі басым келеді. Науқастың басы ауырып, мұрын арқылы дем алысы қиындайды, мұрынынан алғашында серозды, сонан соң іріңді қан бөледі, дене қызуы көтерілуі мүмкін.

Жарақаттанғаннан бірнеше күннен кейін жедел көріністер созылмалы түрде ауысады. Созылмалы гаймориттің клиинкалық көрінісі қуыстың қабырғасы мен шырышты қабығының жарақатының сипаты мен көлеміне, қуысты жарақаттанған сүйек сынығы немесе бөгде дененің мөлшеріне байланысты болады. Созылмалы гаймориттің ең басты белгісі – жыланкөз, мұрын жолдарынан бөлінген ірің мен жергілікті ауыру сезімі. Қан ұюы мен кейбір шырышты қабықтың және жақ сүйек наркозының салдарынан шырышты қабықтың полипозды түрінде продуктивті процестер дамиды. Жоғарғы жақа оқ тию салдарынан болған жарақатты гайморит ағымының өзіне тән ерекшелігі бар. Жарақаттанған кездегі қуысқа түскен сүйек сынықтары, кейін пайда болатын секвестрлер ұзақ уақыт бойына қуыстың шырышты қабығын қабындырады. Соңынан қуыстың грануляция тіні осында қалған сүйек сынықтарымен, бөгде денемен бірігіп фиброзды тінге айналады, ол өз кезегінде ауық-ауық процестің асқынуына соқтырады.

Рентгенограммада қуыс пневмотизациясының өте төмендеуі байқалады. Алғашқы күндердегі рентгенограммадағы қуыстың қараюы жоғарыда айтылғандағыдай қан ұюы кейіннен – шырышты қабықтың патологиялық өзгерістерді көрсетеді.

Созылмалы жарақатты гайморитте жоғарғы жақ қуысына радикалды операция жасайды. Қуыстың алдыңғы қабырғасын алғаннан кейін, оның ішіндегі тыртық пен фиброзды өзгерген тіндерді және бөгдее денелер мен сүйек сынықтарын алып тастайды. Бөлек қуыстарды бір-бірімен қосып бір қуыс жасайды да, жоғарғы жақ қуысы мен төменгі мұрын жолының арасына кең түтікше қояды. Қуыстың шырышты қабығының полипозды жерлері кесіліп алынады да, өзгермегендігі – қалдырылады. Қуысыты жуып, кептіргеннен кейін, оның ішін вазелинді майға батырылған йодоформды тампонмен толтырып, оның ұшын түтікше арқылы шығарып, төменгі мұрын қуысында қалдырады. Ауыз қуысының шырышты қабығының жарақатын саңылау қалдырмай тігіп тастайды.

Церебальды өзгерістер. Өте алуан түрлі. Жалпы олар ми шайқалуы салдарынан болатын қысқы мерзімді немесе ұзақ уақытқа созылған естен тану түрінде байқалады.

Ми жарақатының белгілері басым болған науқастарды жарақатты өңдеп және жақ сынықтарын орнына қойғаннан кейін неврологиялық, не нейрохирургиялық бөлімдерге орналастырған жөн.

Бас-ми жарақаты кезінде, әсіресе бас қаңқасының негізге жарақаттанған кезде, мамандар травмалық менингиттің профилактикасына аса көңіл бөлуі керек. Бұл үшін антибактериальды заттардың, сульфаниламидті препараттардың күшті дозаларын тікелей қанға жіберу керек. Бұл шаралар жаңа жарақаттанғандардың барлығын менингиттің дамуынан сақтайды, ал болған жағдайда шамамен науқастардың 90%-ін 7-10 күнде емдеп шығарады.

Жарақаттан кейінгі сынықтарды жалпы емдеу. Жүргізілген морфологиялық – клиинка-лабораториялық және функционалдық тексерулердің негізіне сүйек жарақатының 4 кезеңін бөлуге болады. Бұл жалпы организмдегі күрделі биохимиялық, патофизиологиялық өзгерістерді және жарақаттан кейінгі кездегі болжамды анықтауға мүмкіндік береді.

1 кезең – жарақаттағы біріншілік реакциялар кезеңі. Жарақаттанған жерде деструктивті процестердің болуымен сипатталады. Олар: сүйектің тұтастығының бұзылуы, сыртқы қабығының, Гаверс өзегінің, эндоостың жыртылуы және дәнекер тінді түзілімдер мен бұлшықеттердің, төменгі жақты қоршаған нервтер, қан, тамыр және лимфа тамырларының өзгерулері. Кезеңнің ұзақтығы 3 күнге дейін.

Осы кезеңде қабыну процесінің айқындылығы мен грануляциялық тіннің түзілуіне әсер етіп қана қоймай, сүйек тұтастығының толық қалпына келтіруге әсер етеін екі түйінді процесті ажырату керек:

1. Тотығу-тотықсыздану процестерінің өзгеруі, гипоксия көрінісінің ұлғаюы мен қан келудің бұзылуы нәтижесінде тіндердің протеолизі.

2. Полимерлік комплекстердің, мукополиқантсутектер мен белоктардың клеткалық құрылымдарының ыдырауы, дезинтеграция және деградациясы, сынық аймағында гетерогенді органикалық және бейорганикалық қосындыларын түзеді. Ол сыныққа жақын остеогендік және дәнекер тінді клеткалардың полиферациясы мен дифференциясының белсенділігін арттырады.

Ауыру сезімі мен психо-эмоциональды импульсация, улы заттардан болатын тітіркенулер, тіндердің жарақаты салдарынан сүйек тініндегі түзілімдер рефлекторлы және гуморалды жолдармен орталық нерв жүйесінің симпатикалық бөлігінің қозуы нәтижесінде жалпы физиологиялық жауап ретінде қорғану реакциясы түзіледі, шеткі қан ағысы арқылы бүрекүсті безі гармондары: кортикотропин, глюкокортикоид организмдегі катаболикалық процестеді күшейтеді.

Бұл кезеңде, сүйек жарақатындағы регенеративті процестерді арттыру үшін негізгі әрекет:

1. Эмоциональды стресс пен ауру синдромын азайту немесе жою.

2. Қан айналымы бузылуларын қалыпқа келтіру. Қанмен қамтамасыз ету дәрежесі сүйек жарақатындағы зат алмасу түріне байланысты (гликолитикалық, мукополисахаридті немесе оксибиотикальды). Олар сүйек, шеміршек тіндердің түзілуіне әкеледі.

3. Тыныс алу бұзылыстарын қалыпқа келтіру (асфикцияның алдын алу мен себебін жою).

4. Зат алмасу бузылыстарын қалыптастыру. Біріншілік реакциялар кезінде ыдыраудың, протеолиздік, симпатикоадреналды жүйенің күшеюі нәтижесінде катаболикалық процестер жүреді, олар белоктың, майдың, гликогеннің витаминдердің ыдырауын күшейтіп, қанға ыдырау өнімдерінің сіңіруіне әкеледі.

5. Сүйек жарақатының инфекциямен асқынуын болдырмау. Жақтың барлық сынығы тіс қатарының деңгейінде ашық келеді. Тамақтанғаннан соң ауыз қуысын тазалағанда одан әрі бүлініп, гигиеналық жағдай нашарлайды. Егер ауыз қуысында тіс жегісі болса, асқынған тіс жегісі, тіс тастары, пародонт аурулары кездессе сүйек жарақаты инфекциясының одан әрі асқынуына мүмкіндік туады. Сондықтан жоғарғы немесе төменгі жағы сынған науқастарға көмек көрсеткен кезде тістің тағдырын шешіп алу маңызды. Сынық түсындағы тіс инфекцияны өткізіп тұрса немесе сынықты салуға кедергі жасаса жұлынуға тиіс. Мысалы: сынық маңайындағы тістің созылмалы периодонтиті, пародонттың абсцестенген түрі, пульпитті тіс және сынған тіс.

Біздің кафедраның бақылауы бойынша сынық тұсында тұрған және функционалдық қажетін жоғалтпаған сау тістердің ұлпасын алып, пломбыланғаннан кейін олардың түбір өзектері арқылы сынық саңылауын брефоматериалмен толтырып сақтауға болады (Оразалин Ж. Б., Жартыбаев Р. Н.).

Қабылдау бөлімінде екіжақты өткізгіштік жансыздандырудан кейін (2,0—5,0% анальгин және 2,0 мл 2% димедрол ерітінділері), сынық саңылауын 0,02% хлоргексидин ерітіндісімен жуып-шай-ып, сынықтарды орнына салып, жыртылған шырышты қабықты тігіп, бекітеді. Консервативті және оперативті әдістер көрсеткіштері бойынша сынықтарды дер кезінде салып бекіту жүзеге асырылады.

Клиникада күн сайын түнде анальгин мен димедрол бұлшықетке, триоксазин 0,3x3 рет, тағайындалады. Қанның реологиялық, қасиетін жақсарту, микроциркуляция мен зат алмасуды қалыптастыру үшін тікелей венаға ертнділер енгізіледі (Рингер ерт., глюкоза және т. б.). Нитрофуран қатарының препараттары, антибиотиктер тағайындалады. Ауыз қуысының тазалығын сақтап, (0,02% хлоргекседин ерітіндісімен шайқау және) 1-ші жақтық диета тағайындалады.

Екінші кезең — Сүйек шорының түзілу кезеңі. Ұзақтығы 8 күн, 3 сатыдан түрады:

1. Қабыну — пролиферативті кезі, остеогенді және дәнекер тінді клеткалардың қабыну инфильтрациясы мен пролиферацияның күшеюі.

2. Грануляциялық тіннің түзілуі.

3. Клеткалы-талшықты остеогенді тіннің жетіле бастаған кезі. Бұнда: лейкоцитоз, нейтрофилді солға жылжу, ЭТЖ артады, ГИ-ПО және диспротеинемия, альбумин азайып, глобулин фракциясының күшеюі фибриноген гаптоглобулин, лимон қышқылы және сілтілі фосфатозда қүрамдарының өсу тенденциясы байқалады. С-реактивті белогына сынама жүргізілсе оң болады.

II кезеңнің негізгі мақсаты қабыну процестерінің алдын алу және сүйек тінінің репаративті регенерациясына қалыпты жағдай жасау болып табылады. Сондықтан 1-ші кезеңдегі шаралар одан әрі жалғастырылады, қосымша: метилурацил 0,5—3 рет, кальций глюканаты 0,5x3 рет тағайындалады. Күн сайын құрсаудың жағдайы тексеріліп, ауыз қуысының гигиенасына көңіл бөлінеді. Жарақаттанған кезден бастап 3-ші күні УЖЖ, жалпы кварц сәулесі тағайындалады.

III кезең — Сынықтардың бітуі мен шорлану кезеңі. 2 сатыдан тұрады:

1. Жетілмеген сүйек құрылымдарының қалыптасуы.

2. Сүйек шорының жетілуі.

Кезеңнің узақтығы орташа 9 күннен бастап 21 күнге дейін. Науқас толық бейімделіп кетеді. Сондықтан тамақ ішкенде қолайсыздық болмаса негізінен шағым жасамайды.

III кезеңнің емдік-профилактикалық шаралары репаративті остеогенезді жеделдету.

Бұл мақсатпен жалпы және жергілікті шаралар комплексі жүзеге асырылады. Лазерлі ем остеогенезді күшейтеді (20 мВт, тығыздық күші 150 мВт), экспозициясы 2—3, барлығы 12—15, сәулеленуі 1 2—14. Соңғы кезеңде 2-ші жақ столы, кальций хлоридімен электрофорез тағайындалады, ол сүйек шорының тығыздануына қолайлы жағдай жасайды.

III кезеңнің алдында науқастар амбулаторлы емделуге реабилитация бөлмесіне жіберіледі.

IV кезең — сауығу кезеңі. 2 сатыдан түрады:

1. Сүйек шорының түбегейлі жетілуі.

2. Жетілген сүйек шорының функциональды-детерминальды қайта қалыптасуы.

IV кезеңнің 1-ші сатысы орташа 2 1-ден 29—30 күнге созылады.

Сүйек жарақаты процесінің кезеңдеріне жоспарлы болжам жасауға болмайды. Ал егер процесс ағымы күрделі болса тікелей алдын алу мен емдеу шаралары жүзеге асырылуы тиіс.

ТІСТЕРДІҢ ШЫҒЫП КЕТУІ ЖӘНЕ СЫНУЫ

Тістердің шығып кетуі мен сынуы жақ-бет аймағының барлық жарақатты зақымданудың 3/1 қүрайды.

Тістің шығып кетуі. Механикалық әсерлерден (құлау, соққы) жиі алдыңғы тістердің шығуы кездеседі. Тіс жүлуға арналған элеваторларды (тік, бүрышты) дұрыс, тиянақты қолданбаған жағдайларда тістің шығып кетуі кездеседі. Тістің шығып кетуі тістің альвеола ұяшығындағы орнының өзге-руі әсерінен периодонт талшықтарының толық немесе жартылай үзілуімен және қан тамыр-нерв шоғырының зақымдануымен қатар жүреді. Тістің шығып кетуі жеке түрде және тіс губірінің сынуымен альвеола өсіндісінің немесе төменгі жақсүйек денесі сынықтарымен үйлесуі мүмкін. Тістің шығуы толық жартылай және шегеленген түрлеріне бөлінеді,

Тіс жартылай шыққан кезінде периодонт талшықтарының бір бөлігі үзіліп, сақталған бөлігі әртурлі мөлшерде созылған жағдайда болады. Тіс әр түрлі бағытта қозғалуы мүмкін. Өз өсінен бүрылған кезде қан тамыр-нерв шоғырының бүтіндігі көбінесе сақталады. Тек кейбір жағдайларда тамырлар тромбозының әсерінен тіс үлпасы өлеттенуі мүмкін.

Тіс шыққан кезінде науқастар тістерінің ауыратынына, тістеу және шайнау мүмкіншілігінің болмауына, терінің қозғалатындығына шағымдайды. Қарап тексергенде беттің жұмсақ тіндері, ерін немесе ұрт аймақтарында механикалық әсердің іздері байқалады (ісіну, қанталау, жара т. б.)'. Ауыз кейде жартылай ашық. Шыққан тіс сауытының бұрылуы әсерінен тіс қатарында ерекшеленіп, қозғалмалы болады да, ұрып тексергенде қатты ауырады. Тіс бір жағына ығысқан кезінде шыққан тіс пен көрші сау тістер арасында саңылау пайда болады. Тіс түбірі сауытқа қарама-қарсы бағытқа жылжиды. Сондықтан да рентген суретте тістің ауытқыған бетінде периодонт саңылауы кішірейіп немесе мүлде болмайды, ал қарама-қарсы бетінің кеңейгенін көруге болады.

Тіс вестибулярлы немесе ауыз қуысы ішіне қарай ығысқан кезінде, оның тістесу қырының биіктігі көрші тұрған тістердің тістеу қырларымен бірдей болмайды. Ренттен суретте тіс түбірінің қиғаш орналасуына байланысты қысқарған секілді көрінеді. Периодонт саңылауының кеңейгенін немесе кішірейгенін анықтауға болады.

Жоғарғы жақ тісі төмен немесе төменгі жақ тісі жоғары жылжыған жағдайларда олардың тістеу қырлары көрші тістердің тістеу қырларымен салыстырмалы турде төмен немесе жоғары орналасуы мүмкін. Тістесу кезінде тек шыққан тіс қана түйісіп тұрады. Рентгенограммада периодонт саңылауының бір қалыпты кеңейгені және альвеола түбінің түбір ұшынан бос екені анықталады.





©2015 www.megapredmet.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.